मोबाइलको अत्यधिक प्रयोगले सामाजिक सम्बन्धमा दरार
नेपाल हेल्थ न्युज, । सूचना प्रविधिको तीव्र विकाससँगै स्मार्टफोन अहिलेको जीवनशैलीको अनिवार्य हिस्सा बनिसकेको छ। जति नै सहजता र सुविधा दिए पनि, यसको अत्यधिक प्रयोगले मानिसको मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्यमा गम्भीर असर पार्न थालेको छ।
एक अध्ययन अनुसार, दैनिक ५ घण्टाभन्दा बढी समय मोबाइल प्रयोग गर्ने व्यक्तिहरूमा निद्रा नआउने, चिडचिडापन, सामाजिक अलगाव, र आत्म संवाद कमजोर हुने समस्या देखिएको छ। विशेषगरी युवावर्ग र बालबालिकामा यसको असर झनै गहिरो रूपमा देखिँदै गएको छ।
आँखा विशेषज्ञहरूका अनुसार, निरन्तर स्क्रीनमा हेर्दा आँखाको पानी सुक्ने, दृष्टि धमिलो हुने, र लामो समयपछि स्थायी दृष्टि क्षति हुने सम्भावना पनि रहन्छ । शारीरिक पक्षमा हेर्दा, मोबाइल चलाउँदा गलत आसनमा बस्नाले गर्दन दुख्ने, ढाडको समस्या, अनि शरीर निष्क्रिय हुँदा मोटोपन बढ्ने खतरा पनि रहेको बताइएको छ।
मानसिक स्वास्थ्य विज्ञहरू भन्नुहन्छ, स्मार्टफोनले मानिसको ध्यान क्षमता घटाउँनुको साथै सामाजिक मिडियामा लगातार समय बिताउँदा आत्म मूल्यांकन घट्न सक्छ र डिप्रेशनसम्म हुने सम्भावना हुनसक्छ ।
बालबालिकामा विशेष खतरा
अभिभावकहरू सजग नभए, बालबालिका लामो समयसम्म गेम र भिडियोमा अल्झिन्छन्। यसले उनीहरूको पढाइमा ध्यान केन्द्रित गर्न गाह्रो बनाउँछ, सामाजिक व्यवहारमा असर पार्छ, र कल्पनाशक्ति पनि घटाउँछ।
समाधान के छ ?
विशेषज्ञहरू भन्छन्, मोबाइल प्रयोगको समय निश्चित गर्नुपर्छ। सुत्ने अगाडि कम्तिमा १ घण्टा मोबाइल नचलाउने बानी बसाल्नुपर्छ। दैनिक केही समय परिवार र साथीसँग प्रत्यक्ष कुराकानी गर्नुपर्छ। साथै, बाहिरी गतिविधि र व्यायामलाई प्राथमिकता दिनुपर्छ। स्मार्टफोन हाम्रो जीवनको हिस्साबनिसकेको भए पनि, यसप्रति सन्तुलित व्यवहार आवश्यक छ। नत्र यसले स्वास्थ्यमाथि गहिरो चोट पुर्याउन सक्छ – जुन उपचारभन्दा रोकथाम नै सजिलो हुन्छ।
