बालबालिकालाई एडिनोभाइरसको संक्रमणबाट कसरी जोगाउने ?
२०७९, १३ श्रावण शुक्रबार १०:५८ मा प्रकाशित
जनस्वास्थ्य सरोकार, काठमाडौँ । काठमाडौँ उपत्यकामा विद्यालय जाने धेरै बालबालिकामा रुघाखोकी र ज्वरोजस्ता लक्षण देखिएपछि परीक्षण गर्दा एडिनोभाइरस सङ्क्रमण देखिएको छ ।
उपत्यकास्थित कान्ति बाल अस्पताल गएका केही बिरामी बालबालिकाबाट सङ्कलित नमुनामध्ये अधिकांशमा उक्त भाइरस पुष्टि भएको अस्पतालले जनाएको छ।
अस्पतालका निर्देशक डा युवानिधि बसौलाका अनुसार उक्त स्वास्थ्य संस्थाबाट सङ्कलन गरी पठाइएका १३ मध्ये १२ बटा नमुनामा एडिनोभाइरस पुष्टि भएको छ।
बालरोग विशेषज्ञले बालबालिकामा लाग्ने उक्त रोगबाट जोगिन कोरोनाभाइरसबाट बच्न अपनाएका जस्तै सावधानी अपनाउनुपर्ने सुझाव दिएका छन्।
के छ अहिलेको अवस्था
कान्ति बाल अस्पतालका निर्देशक डा. बसौलाका अनुसार उक्त अस्पतालमा दुई(तीन सातादेखि ज्वरो भएर आउने बिरामीको सङ्ख्या ह्वात्तै बढेको थियो।
‘ज्वरोका बिरामी बढेका थिए तर सिटामोल खुवाउँदा पनि ज्वरो कम भएको थिएन। बिरामी बढेकाबढ्यै थिए। त्यसैले हामीले उक्त कुरा इपिडिमियोलोजी महाशाखालाई भन्यौँ।’
‘उहाँहरूले राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशालामा नमुना पठाउन भन्नुभयो। हामीले १३ वटा नमुना पठाएका थियौँ। मङ्गलबार साँझ १३ मध्ये १२ वटामा एडिनोभाइरस पाइएको रिपोर्ट आयो।’
डा बसौलाका अनुसार अहिले कान्ति बाल अस्पतालमा दैनिक ९०० देखि १,००० जनासम्म उक्त भाइरस सङ्क्रमणको लक्षण देखिएका बिरामीहरू उपचारका लागि आउने गरेका छन्। तर अधिकांश बिरामीहरू अस्पताल भर्ना गर्नुपर्ने अवस्थाका नरहेको उहाँको भनाई छ ।
के हो एडिनोभाइरस ?
विज्ञहरूका अनुसार एडिनोभाइरस एउटा सङ्क्रामक विषाणु हो। त्यसले रुघाजस्तो समस्या उत्पन्न गराउँछ।
यो जुनसुकै उमेर समूहका बालबालिकामा लाग्न सक्ने उनीहरूको भनाइ छ। तर प्राय शिशु र कम उमेरका बालबालिकालाई यसले सताउँछ।
कतिपय शोधहरूले १० वर्षमुनि प्रत्येक बालबालिकालाई कम्तीमा एक पटक यो भाइरसको सङ्क्रमण भएको हुन सक्ने देखाएका छन्। एडिनोभाइरसका विभिन्न प्रकार छन्।
त्यसैले एक पटक सङ्क्रमण हुँदा विकसित प्रतिरोध क्षमताले अर्को खालको एडिनोभाइरसले सङ्क्रमण गर्दा काम नगर्न सक्ने बताइन्छ।
नेपाल पेडियाट्रिक सोसाइटीका अध्यक्ष तथा बालरोग विशेषज्ञ डा. गणेश राईका अनुसार यो धेरै कडा भाइरस होइन।
तर प्रतिरोध कमजोर भएका बालबालिकालाई यसको असरले निमोनिया, मुटुको समस्यालगायतका अन्य जोखिम निम्त्याउन सक्छ।
कस्ता लक्षण देखिन्छन् ?
डा राईका भनाइमा एडिनोभाइरस लागेपछि रुघाखोकी लाग्ने र ज्वरो आउने हुन्छ। ‘यसका अधिकांश लक्षणहरू कोरोनाभाइरससँग मिल्दाजुल्दा छन्। तर यसमा अरूभन्दा फरक लक्षण भनेको बालबालिकाको आँखा पाक्ने हो,’ उहाँले भन्नुभयो ।
यस्तो सङ्क्रमण भएमा ज्वरो आएको तीनदेखि पाँच-छ दिनमा ज्वरो निको हुन्छ। त्यस्तै रुघाखोकी आठदेखि १० दिनमा र आँखा पाक्ने १० दिनजतिमा निको हुन्छ।
तर बिरामीलाई थप समस्या पनि देखिन सक्ने डा. राईले जानकारी दिनुभयो । कतिपयमा निमोनिया हुने र नाक तथा कान पाक्ने पनि हुने गर्छ।
भाइरस सरेको दुई तीन दिनदेखि एक सातासम्मका लक्षणहरू देखिन थाल्ने चिकित्सकहरूको भनाइ छ। तर यसको मृत्युदर निकै कम भएकाले धेरै डराउनु नपर्ने डा राईले बताउनुभयो ।
सावधानी कसरी अपनाउने ?
चिकित्सकहरूका भनाइमा कोभिडबाट जोगिन अवलम्बन गरिएका जस्तै सुरक्षात्मक उपायले एडिनोभाइरसको सङ्क्रमण हुनबाट जोगाउन सक्छ।
डा बसौला भन्नुहुन्छ–‘बच्नका लागि रोग लागेकालाई छुट्टै राख्नुपर्छ। मास्क लगाउने र सामाजिक दूरी कामय गर्नुपर्छ।’
‘कोभिडका लागि जे सावधानी अपनाइएको थियो त्यो सावधानी अपनाइएमा हामी बालबालिकालाई यो सङ्क्रमणबाट बचाउन सक्छौँ।’
नेपाल पेडियाट्रिक सोसाइटीका अध्यक्ष डा राईका भनाइमा यो भाइरसबाट वयस्कहरूमा पनि आँखा पाक्ने समस्या हुन सक्छ। सङ्क्रमणबाट बच्न सरसफाइमा ध्यान दिने, मास्क लगाउने र सामाजिक दूरी कायम गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ।
उहाँले भन्नुभयो–‘यो पनि कोरोनाभाइरसजस्तै श्वासप्रश्वासका माध्यमबाट, थुकको छिटाबाट सर्ने गर्छ। त्यसैले कोभिडका लागि अपनाएका सावधानी जारी राख्नु उचित हुन्छ।’
यस्तो सङ्क्रमण भएमा बालबालिकालाई झोल कुराहरू खुवाउने तथा ज्वरो कम गर्ने औषधि दिनुपर्ने उहाँले बताउनुभयो । बीबीसीबाट साभार
