के निजी क्षेत्रले कोरोनाविरुद्ध खोप ल्याउन पाउँलान् ?
२०७७, ३० मंसिर मंगलवार १३:५० मा प्रकाशित
जनस्वास्थ्य सरोकार, काठमाडौं । कोरोना भाइरसविरुद्धको खोप निजी क्षेत्रले पनि ल्याउन सक्ने गरी स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले छलफल अघि बढाएको छ । यद्यपी अहिलेसम्म कुनै निर्णय भने हुन सकेको छैन । निजी क्षेत्रले खोप ल्याउन निर्देशिका अझै बनिसकेको छैन ।
औषधि व्यवस्था विभागका प्रवक्ता सन्तोष केसीले कोरोना विरुद्धको खोप निजी क्षेत्रले ल्याउन सक्ने बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो–‘निजी क्षेत्रले कोरोनाविरुद्धको खोप ल्याउन सक्छन् । तर, सरकारको तर्फबाट निजी क्षेत्रलाई खोप ल्याउन दिने/नदिने भन्ने विषयमा आधिकारिक निर्णय आउन बाँकी छ । सरकारको तर्फबाट निर्णय नआएसम्म यसै भन्न सकिदैँन । ’
यदि निजी क्षेत्रले खोप आयात गर्ने अनुमती पाए उनीहरुसँग सम्बन्धित देशमा भएको दर्ता सम्बन्धी कागजातहरु आवश्यक पर्ने हुन्छ । यस्तै खोपको स्थायित्व, सेल्फलाइफ सम्बन्धि कागजात हेरिन्छ । त्यसैको आधारमा अनुमती प्रदान गर्न सकिने औषधि व्यवस्था विभागले जनाएको छ ।
जोखिम क्षेत्रमा रहेकाहरूका लागि खोप ल्याउने दायित्व सरकारको रहेको भन्दै त्योबाहेक अरू निजीक्षेत्रले पनि ल्याउन सक्ने स्वास्थ्य मन्त्रालयका एक अधिकारीले बताए । अमेरीका, बेलायत लगायतका देशमा कोरोना भाइरस विरुद्धको खोप लगाउने कार्य सुरु भइसकेको छ । कोभिड-१९ विरुद्धको खोप नेपालले पनि ल्याउने तयारीलाई तिव्र बनाएको छ ।
यद्यपी अहिलेसम्म कुन खोप प्रयोगमा ल्याउने भन्ने निक्र्योल निस्किसकेको छैन । तर, स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अधिकारीहरु खोप आयातका लागि कटिबद्ध भएर लागी रहेका छन् ।
स्वास्थ्य मन्त्रालयका प्रवक्ता डा.जागेश्वर गौतमले खोप भित्र्याउन सम्वन्धित देशहरुसंग कुटनितीक पहल भइरहेको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो- ‘खोप आयो भने सबै नागरिकले लगाउन पाउनेछन् । त्यसका लागी पहल भइरहेको छ । ’
मुख्यतः खोप खरिद गर्दा खोपको एकरुपता, भण्डारण क्षमता, मूल्य हेरेर खरिद प्रकृया अघि बढाउनुपर्ने विज्ञहरुको सुझाव छ ।
स्वास्थ्य मन्त्रालयको खोप सल्लाहकार समितिका संयोजक समेत रहनुभएका खोप विज्ञ डा.श्यामराज उप्रेतीले जोखिमका आधारमा खोप लगाइने बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो- ‘७२ प्रतिशतलाई पुग्ने गरी खोप ल्याउने तयारी छ । प्राथमिकताका आरधमा खोप लगाइनेछ । ’
कोरोनाविरुद्धको खोपका लागि ४८ अर्ब बजेट आवश्यक पर्ने सरकारको आँकलन छ । सरकारले खोप भित्र्याउने, मास भ्याक्सिनेसन र लजिस्टिक म्यानेजमेन्टका काम गर्न छुट्टै युनिट खडा गरेको छ ।
