के निद्राको चक्की खाने बानीले मस्तिष्क सम्बन्धि रोग निम्त्याउन सक्छ?
२०८१, ११ माघ शुक्रबार ११:५१ मा प्रकाशित
नेपाल हेल्थ न्युज, काठमाडौँ । आजको व्यस्त जीवनमा अधिकांश मानिसहरु आफ्नो निद्रासँग सम्झौता गरिरहेका छन् । कैयौँ दिनसम्म राम्रोसँग नसुतेर काम गर्छन । लामो समयसम्म यसरी काम गर्ने बानीले निद्रासम्बन्धी समस्या निम्त्याउन सक्ने चिकित्सकहरु बताउँछन् ।
त्यस्तै, तनाव, चिन्ता र अत्याधिक सोच आदि कारणले मानिसलाई राती निद्रा नलाग्ने समस्या हुन सक्छ । जसका कारण कतिपयले निद्राको औषधि लिन सुरु गर्छन् । लामो समय निद्राको चक्की खाँदा मस्तिष्कको स्वास्थ्यमा नराम्रो असर पर्ने स्वास्थ्य विज्ञहरूको भनाइ छ ।
के निद्राको औषधि खाने बानीले मानसिक रोग निम्त्याउन सक्छ ?
इन्सोमनिया (स्लिप डिसअर्डर) र निद्रा सम्बन्धी समस्यामा निद्राको चक्की फाइदाजनक मानिन्छ । तर, कसैलाई यसको लत बसेमा मानसिक समस्या हुनसक्ने खतरा रहन्छ ।
डाक्टरले छोटो समयका लागि निद्राको चक्की लिन सुझाएको अवस्थामा सुरक्षित मानिन्छ । यसले अनिद्राको समस्या निदान गर्न मद्दत पुर्याउँछ । साथै औषधिको सेवनले राम्रो निन्द्रा पर्ने, मूड स्विंग र एन्जाइटी जस्ता समस्याहरू पनि निको हुनसक्छ ।
तर, लामो समयसम्म नियमित औषधि खाने बानीले स्वास्थ्य समस्याको जोखिम हुनसक्छ ।
लामो समयसम्म निद्राको चक्की खाँदा हुने बेफाइदाहरु
लत बस्नु
लामो समयसम्म निद्राको चक्की खाने बानी लतमा परिणत हुन सक्छ । जसले हाई डोजको औषधि आवश्यक पर्न सक्छ । विस्तारै शरीर पूर्णरुपमा औषधिमा निर्भर हुनसक्छ ।
पुनः समस्या दोहोरिने
लामो समय औषधि प्रयोग गरेर अचानक औषधि लिन बन्द गर्दा पुनः अनिद्रा र एन्जाइटीको समस्या दोहोरिन सक्छ
स्मरणशक्तिमा हानि
कतिपय औषधिको सेवनले अत्याधिक निद्रा, भ्रम, स्मरणशक्ति कमजोर र ध्यान केन्द्रित गर्न कठिनाइ हुने जस्ता समस्या देखिन सक्छ । यसले मस्तिष्कसँग सम्बन्धित गम्भीर समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ ।
मूड डिसअर्डर र एन्जाइटी
लामो समयसम्म निन्द्राको औषधि सेवन गर्दा मुड स्विङ् र मुड डिसअर्डर हुनसक्छ । निद्राका लागि शरीर औषधिमा निर्भर हुने भएकाले औषधि नपाउँदा एन्जाइटी हुनसक्छ ।
विज्ञहरूका अनुसार अनिद्राका लागि औषधी खानुको सट्टा कग्निटिभ बिहेवियर थेरापी लिनु बढी फाइदाजनक हुन्छ । यो उपचार क्रोनिक स्लिप प्रोब्लम्समा पनि लाभदायक छन । यस बाहेक, माइन्डफुलनेस, रिल्याक्सेशन टेक्निक र निद्राको स्वच्छता कायम गर्दा राम्रो निद्रा पर्न सक्छ ।
यदि तपाई धेरै दिनदेखि निद्रा नलाग्ने समस्याको सामना गर्दै हुनुहुन्छ भने आफ्नो जीवनशैलीमा परिवर्तन गर्नुहोस् । साथै, समयमै रोग पत्ता लगाउन तुरुन्तै चिकित्सकसँग परामर्श लिनुहोस् ।
(सिनियर कन्सल्ट्यान्ट, स्लीप मेडिसिन डा. सौरभ पाहुजा अमृता अस्पतालमा कार्यरत हुनुहुन्छ ।)
