लागू औषध लतमा तन्नेरी स्वास्थ्यमा पार्छ…
२०७४, १९ असार सोमबार ०५:५० मा प्रकाशित
लागू औषधको अवैध उत्पादन, प्रयोग, ओसारपसार जस्ता कार्यहरु दिनहुँ बढिरहेका छन् । लागुऔषध एक जना व्यक्तिको नभई सिङ्गो समाजको समस्या भएकाले समाज नै मिलेर यसको सामना गर्नुपर्ने सरोकारवालाहरुको भनाइ छ ।
नेपालमा एक लाख ४२ हजार कडा लागुऔषध प्रयोगकर्ता रहेको र हरेक वर्ष ११ दशमलव ६७ प्रतिशतले बढिरहेको गृहमन्त्रालय लागू औषधि कार्यक्रमले जनाएको छ । जसमध्ये महिलाको संख्या १० प्रतिशत छ ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार, लागू औषध रसायनिक पदार्थ हो जसको प्रयोगले शारीरिक कार्य तथा यसको वनावटमा परिवर्तन ल्याउनसक्छ । त्यसैले लागू पदार्थको सेवन गर्न हुँदैन ।
मस्तिष्क
अंगहरुबीच सन्तुलन र गति बिग्रने
चेतना हराउने
एकाग्रता नहुने
अनिद्रा
स्मरणशक्तिमा ¥ह«ास
मतिभ्रम
मनोविक्षिप्तता
मुटु
उच्चरक्तचाप
हृदयघात
मुटुको गति बढ्ने घट्ने
फोक्सो
दीर्घखोकी
ब्रोन्काइटिस
क्यान्सर
कलेजो र पाचन प्रणाली
कब्जियत
ग्याँस्टिक
कमलपित्त
हेपाटाइटिस बी र सी
क्यान्सर
प्रजनन स्वास्थ्य
अनियमित महिनावारी
बाँझोपना
बारम्बार गर्भ खेर जाने
कम तौलको बच्चा जन्मिने
मिर्गौला
नपुंसकता
लागु पदार्थमा फस्नेहरु सानो उमेरका केटाकेटी, युवायुवती र पाका उमेरका वृद्धवृद्धा समेत भेटिन्छन् । लागु पदार्थ दुव्र्यसनको लतमा फस्नेहरुमा अधिकांश तन्नेरी र युवायुवतीको ठुलो जमात छ । विशेषगरी माध्यमिक तहमा अध्ययन गर्ने विद्यार्थीहरु लागू पदार्थको लतमा फस्ने गरेको पाइएको छ ।
अज्ञानतावस साथीभाइको देखासिकी अथवा एकपटक चाखी हेरौ भन्दै दुव्र्यसनमा फस्ने गरेको पाइन्छ । जवानहरु उमेरका कारण धाकधक्कुमा बढी रमाउने, विपरित लिङ्गिप्रति आकर्षण भएर चुरोटको सर्काे तान्ने धुवाँ उडाउने रक्सीको चुस्की लगाउनेलगायत विभिन्न लागू औषधको प्रयोग जस्ता कुलतमा फस्ने गरेको देखिन्छ ।
नेपालमा लागू औषध (नियन्त्रण) ऐन २०३३ ले गाँजा र गाँजाबाट बनेका पदार्थहरु, अफीम, कोका तथा रसायनयुक्त पदार्थहरुको उत्पादन, प्रयोग, भण्डारण, ओसारपसार र बिक्रि वितरणमा रोक लगाएको छ । यसको कारोवार गर्ने व्यक्तिलाई अधिकतम २५ लाख रुपियाँसम्म जरिवाना र जन्मकैदसम्म हुने कानुनी प्रावधान छ ।
नेपाल प्रहरी लागू औषध नियन्त्रण ब्युरो प्रमुख धिरु बस्न्यात भन्नुहुन्छ— ‘लागुऔषधको प्रयोग वृद्धि हुनु भनेको स्वतः अपराधको पनि वृद्धि हुनु हो । त्यसैले यसको नियन्त्रणमा सबै पक्षको सहयोग र समन्वय आवश्यक छ ।’
गृह मन्त्रालय लागू औषधि नियन्त्रण कार्यक्रमले बालबालिका र युवाको स्वास्थ्य र सुरक्षित विकासका लागि सर्वप्रथम उनीहरुको कुरा सुनौँ’ भन्ने मूल नाराका साथ नेपालमा सप्ताहव्यापी लागु औषध दुरुपयोग तथा ओसारपसारविरुद्धको अन्तर्राष्ट्रिय दिवस मनाइएको छ । संयुक्त राष्ट्रसङ्घको महासभाले ७ डिसेम्बर १९८७ मा प्रत्येक वर्ष जुन २६ लाई लागु औषध दुरुपयोग तथा ओसारपसारविरुद्धको अन्तर्राष्ट्रिय दिवसका रुपमा मनाउने निर्णय गरेको थियो ।
