‘ल्याबोरेटोरी इन्टेलिजेन्स स्वीट’ को फाइदाबारे इष्ट वेष्ट कन्सर्नका निर्देशक आर्हान्त श्रेष्ठसँगको संवाद
समय र जनशक्तिको वचत, एक्युरेट रिजल्ट, विश्वसनियता र सेवाग्राहीको सन्तुष्टि
२०७९, २७ फाल्गुन शनिबार १२:१० मा प्रकाशित
इष्ट वेष्ट ग्रुपले क्लिनिकल प्रयोगशालाहरूमा हुनसक्ने कमजोरी न्यूनिकरण गर्न प्रयोगशालाको रिजल्टको गुणस्तरमा सुधार एवं सूचना व्यवस्था प्रणालीलाई स्वचालित बनाउन नेपालमा ‘ल्याबोरेटोरी इन्टेलिजेन्स स्वीट’ नामक सफ्टवेयर भित्र्याएको छ । यो कम्पनीले नेपालका धेरै अस्पताल, प्याथोलोजी ल्याब, स्वास्थ्य संस्थाहरूमा चार दशकभन्दा बढी समयदेखि अत्याधुनिक मेडिकल उपकरणहरू आपूर्ति गर्दै आएको छ । पछिल्लो पटक भित्र्याइएको आर्टिफिसियल इन्टिलिजेन्स (एआई)मा आधारित ल्याबोरेटोरी इन्टेलिजेन्स सिस्टमले सेवाग्राही, अस्पताल र ल्याब सञ्चालकले कसरी फाइदा लिन सक्छन् भनेर इष्ट वेष्ट कन्सर्न प्रा.लि.का निर्देशक आर्हान्त श्रेष्ठसँग गरिएको संवाद
‘ल्याबोरेटोरी इन्टिलिजेन्स स्वीट’ को महत्वबारे बताइदिनुहोस् न ?
अहिले बजारमा प्रायः सबै प्रयोगशालाहरूसँग ‘ल्याबोरेटोरी इन्फर्मेसन सिस्टम’ छ । यसले जेनरल डाटामात्र इन्ट्रिगेट (एकीकृत) गर्छ । यो सिस्टमले रिजल्ट नम्बरमा मात्रै दिन्छ ।
ल्याब टेक्निसियन र ल्याबोरेटोरी प्रमुखहरूको दैनिकी डाटा विश्लेषण गर्दैमा बित्ने समस्यालाई ध्यानमा राखेर हालसालै इन्डियन सफ्टवेयर कम्पनी शुक्रा सफ्टवेर सोलुसन प्रा.लि.ले नयाँ मोडलको ‘शुक्रा आर्टिफिसियल इन्टिलिजेन्स फर ल्याबोरेटरी–रियल टाइम’ सिस्टम बजारमा ल्याएको हो ।
यो आर्टिफिसियल इन्टिलिजेन्स (एआई) मा आधारित ल्याबोरेटोरी सिस्टम हो । यो सफ्वेयरले संकलित नमूनालाई टेष्ट गर्ने, रिजल्ट सेक्रिगेसन (पृथकीकरण) गर्ने, रिजल्टलाई रिपोर्टमा उतार्ने र एक्युरेट रिजल्ट दिने काम गर्छ । यसले ल्याब टेक्निसियनहरूलाई काम गर्न सहज बनाइदिन्छ । यो आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सले मानवको हस्तक्षेपविना मेसिनलाई सोच्न सक्ने र आफैं निर्णय लिन सक्ने बनाउँछ । यसले दुनियाभरका तथ्यांक अध्ययन, अनुसन्धान र गाइडलाइन्सअनुसार सही वा गलत विश्लेषण गरेर एक्युरेट रिपोर्ट निकाल्छ ।
यसले ह्युमन क्लिनिकल एरर (कमजोरी) निकै कम हुन्छ । यो प्रविधिले प्रयोगशालकर्मी र प्रयोगशाला सञ्चालक दुवैलाई काम गर्न सहज बनाइदिन्छ । घरमै बसेर ‘लग इन’ गरी काम गर्न र रिपोर्ट हेर्न समेत सकिन्छ । घरमै बसीबसी सञ्चालकले प्रयोगशालामा भइरहेको गतिविधि अवलोकन, समयमा उपकरणको सर्भिसिङ भएनभएको जानकारी लिन सक्छ ।
‘ल्याबोरेटोरी इन्टिलिजेन्स स्वीट’ले कसरी काम गर्छ ?
‘ल्याबोरेटोरी इन्टिलिजेन्स स्वीट’ ले रिजल्ट फिल्टर (छान्ने) गर्ने काम गर्छ । बिरामीबाट संकलित नमूना (स्याम्पल) लाई मेसिनमा राखेपछि के टेष्ट गर्ने भन्ने आफै ‘रिड’ गर्छ । यसले रिजल्टलाई तुरुन्तै रिपोर्टमा रुपान्तरण गरी ‘स्मार्ट रिपोर्ट’ बनाउँछ । तर, यसअघि रिजल्टले सफ्टवेयरका विभिन्न तह पास गर्नुपर्छ । एक्स्पायर्ड इक्वीपमेन्ट मेन्टिनेन्स, प्रि–एनालाइटिकल इन्टरफियरेन्स, एक्पायर्ड एनालाइट क्यालिबे्रसन, क्यूसी, ब्राकेटिङ क्रिटिकल रिजल्टस्, एबनर्मल रिजल्टस्, डेल्टा चेक, क्लिनिकल डिसिजन सपोर्ट र स्मार्ट रिपोर्ट आदि यसका लेयर हुन् । रिजल्टले सम्पूर्ण लेयर पास गर्नुपर्छ । तर समयमा सर्भिसिङ नहुँदा वा मेसिनमा कुनै खराबीका कारण रिजल्टलाई प्रभावित पार्न सक्छ । यस्तो अवस्थामा प्राप्त रिजल्टले कुनै पनि लेयर पास गर्न सक्दैन । उक्त लेयरले रिपोर्टलाई रिजेक्ट गरी रेड सिग्नल (होल्ड अन) देखाउँछ । त्यसैले रिपोर्ट पास गर्ने नगर्ने, कहाँ के कारणले रिपोर्टमा खराबी आएको छ भनेर एकिन गरेर प्रयोगशाला प्रमुखले रिपोेर्ट पास गर्ने नगर्ने निर्णय लिनुपर्छ ।
कुनै इमर्जेन्सी केस आयो भने अहिलेका ल्याबमा ‘यो इमर्जेन्सी रिपोर्ट हो हैन’ भनेर सबैलाई जानकरी गराउनुपर्छ । एकजनाले मात्रै बिर्सिए पनि रिपोर्ट आउन ढिला हुन्छ । यसले बिरामीको उपचारमा प्रभाव पार्न सक्छ ।
ल्याबोरेटोरी इन्टिलिजेन्स स्वीटमा भने फिचरमार्फत नर्मल टेष्ट, इमर्जेन्सी टेष्ट, स्पेसिफिक सर्जरी टेष्ट के हो छुट्याएर जाँच गर्न सकिन्छ । ल्याबका हरेक कर्मचारीलाई बारम्बार यसो गर उसो गर भनिरहन पर्दैन ।
अहिले ल्याब टेक्निसियनले रिपोर्ट सही, गलत, एबनर्मल वा क्रिटिकल के हो भन्ने निक्र्योल गरेर मात्र रिपोर्ट पास गर्छन् । तर, एआई ल्याबोरेटोरी सिस्टमले नर्मल रिपोर्टलाई अटोमेटिक एप्रुभल दिन्छ ।
यो सफ्टवेयरलाई कसरी प्रयोगमा ल्याउन राखिन्छ ?
‘ल्याबोरेटोरी इन्टिलिजेन्स स्वीट’को सफ्टवेयर क्लाउडमा बस्छ । यो सफ्टवेयरलाई आफूलाई चाहिने मेसिनमा ‘इन्स्टल’ गर्दै जान सकिन्छ । यसलाई क्लिया, हेमाटोलोजी, बायोकेमेस्ट्रीलगायत जुनसुकै मेसिनमा जोड्न सकिन्छ । प्रयोगशालाको आवश्यकता र क्षमताअनुसार मेसिनमा जोड्दै जानुपर्छ । सोहीअनुरुप लगानी पनि बढ्दै जान्छ । स–साना ल्याबहरूले थोरै मेसिनमा सिमित फिचर ‘अनलक’ गरेर सेवा प्राप्त गर्न सक्छन् । बिस्तारै सेवा विस्तार गर्दै फिचर थप गर्न सक्छन् ।
ल्याबमा ‘ल्याबोरेटोरी इन्टिलिजेन्स स्वीट’ नै किन राख्ने त ?
ल्याबोरेटोरी इन्ट्रिगेट सिस्टममा शुक्रा सफ्टवेयर एक पायनियर कम्पनी हो । उनीहरूको टिम मेम्बर एकदमै डेडिकेटेड छन् । यस कम्पनीले नेपालका २५ भन्दा बढी प्रयोगशाला र हस्पिटलहरूमा एचआइएस (हस्पिटल इन्फरमेसन सिस्टम) र एलआइएस (ल्याबोरेटोरी इन्फरमेसन सिस्टम) जडान गरिसकेको छ । ग्राण्डी अस्पताल, मेडिसिटी अस्पताल र शहीद गंगालाल राष्ट्रिय हृदय केन्द्रले शुक्राकै एचआइएस (हस्पिटल इन्फरमेसन सिस्टम) जडान गरेका छन् । हस्पिटल इन्फरमेसन सिस्टमभित्र ल्याबोरेटोरी इन्फरमेसन सिस्टम (एलआईएस) पर्छ । यसले ल्याबोरेटोरीभित्रका डाटा लिन्छ । ती डाटा हेर्न ल्याब टेक्निसियन नै चाहिन्छ । यसलाई अझै ‘सिम्लिफाई’ गर्न एआइ सिस्टम आएको हो ।
एआई ल्याबोरेटरी सिस्टम एलआइएसको एड्भान्स भर्सन हो । यसले के सही के गलत राम्रोसँग छुट्टयाउँछ । यो मानिसको आफ्नै दिमाग जस्तै हुन्छ ।
अझ मानिसको दिमागमा त केही लिमिटेसन हुन्छ तर एआईको कुनै लिमिटेसन छैन । यसले हरेक दिन नयाँ कुरा सिकाइरहेको हुन्छ । दुनियाभरका जानकारी एकठ्ठा गर्छ ।
हामीले अनुकुलता अनुसार युरोपियन स्टयान्डर्ड गाइडलाइन वा अमेरिकन स्ट्यान्डर्ड गाइडलाइन फलो गर्ने भनेर छान्न पनि पाउँछौं । विशेषगरी नेपालमा अमेरिकन स्ट्यान्डर्ड बढी चलेको छ ।
सम्यक डायग्नोस्टिक सेन्टर, नेशलन रेफरेन्स ल्याबोरेटोरी, टेस्ला डायग्नोस्टिक सेन्टर, मोर्डन डायग्नोष्टिक ल्याब लगायतमा शुक्रा सफ्टवेयरकै ल्याबोरेटोरी इन्फरमेसन सिस्टम (एलआइएस) जडान गरिएको छ ।
हामीले सम्यक डायग्नोस्टिक सेन्टर, नेशलन रिफरेन्स ल्याबोरेटोरी, टेस्ला डायग्नोस्टिक सेन्टर, मोर्डन डायग्नोष्टिक ल्यावलगायत २५ ठाउँमा शुक्रा सफ्टवेयरकै ल्याबोरेटोरी इन्फरमेसन सिस्टम (एलआइएस) जडान गरेका छौँ । शुक्राले ल्याबोरेटोरी इन्फरमेसन सिस्टमलाई बढी विकसित गरिरहेको छ । हस्पिटल इन्फरमेसन सिस्टमले अस्पतालको ओपीडी बिलिङ सिस्टमलगायत बेसिक काम हेर्छ । एलआइएस र एआई प्रविधि बिरामीलाई कसरी प्रभावकारी सेवा दिने भन्नेमा केन्द्रित हुन्छ ।
ल्याबोरेटोरी इन्टिलिजेन्स सिस्टमले बिरामीको अवस्था, हिस्ट्री, डाटा अपडेट गरिरहेको हुन्छ । यसबाट ‘ओभरल’ स्वास्थ्य अवस्थाबारे जानकारी लिन सकिन्छ । साथै, बिरामीलाई डिजिटल रिपोर्ट लिएर उपचारका लागि अस्पताल जाने सुविधा प्राप्त हुन्छ ।
यहाँले ल्याबोरेटोरी इन्ेटलिजेन्स स्वीट रिफारिस गर्न किन चाहनुहुन्छ ?
धेरै मात्रामा नमुना परीक्षण गर्ने ल्याबहरूलाई यो सफ्टवेयर फाइदाजनक हुन्छ । यसले पूरै समय चल्ने ल्याबको क्षमता बढाउनुका साथै समयको बचत गर्छ । यो त्यस्तो सफ्टवेयर हो जसले ‘लगानी’ गरेपछि राम्रो ‘परिणाम’ दिन्छ । अन्य सफ्टवेयर केबल ‘थप लाभ’ मात्रै हुन् । मेसिनहरूलाई समयसमयमा क्वालिटी क्याल्कुलेसन, क्यालिब्रेसन, सर्भिसिङ गरिरहनुपर्छ । कति वटा कन्ज्युमेवल खपत भयो भनेर हेरिरहनुपर्छ । यसले दीर्घकालीन रुपमा पैसा बचत गराउँछ ।
सुरुमा खर्चिलो जस्तो लागे पनि यो प्रविधिले समयको बचत, सेवाग्राहीको सन्तुष्टि, एक्युरेट रिजल्ट र विश्वसनियता प्रदान गर्छ । साथै यसले भविष्यमा जनशक्तिको हुनसक्ने कमीलाई पनि निकै सहायता पुर्याउँछ ।
