स्तन क्यान्सर हुन नदिन के गर्ने ?
स्तन क्यान्सरबाट अकालमा हुने मृत्युबाट बच्न एक मात्र उपाय समयमै रोग पत्ता लगाउने र विशेषज्ञबाट उपचार गराउने नै हो ।
के हो स्तन ?
स्तन महिलाहरुको प्रजनन् प्रणालीको एक अंग हो । ग्रन्थीहरु मिलेर स्तन बनेको हुन्छ र वयस्क हँुदै गएपछि यसको आकारमा वृद्धि हुँदै जान्छ । यी ग्रन्थीहरुले बच्चाका लागि दूध उत्पादन गर्दछ ।
स्तन क्यान्सर
स्तनमा भएका कोषिकाहरुको अनियन्त्रित रुपमा वृद्धि तथा विकास भई गिर्खा बन्नुलाई स्तन गिर्खा (ब्रेष्ट लम्प) भनिन्छ । सबै गिर्खाहरु क्यान्सर ह‘ँुदैनन् । आवश्यक जाँच गरिसकेपछि मात्र स्तन क्यान्सर पत्ता लगाउन सकिन्छ ।
स्तन क्यान्स कारण
- वंशाणुगत
- धुम्रपान तथा मद्यपान शारीरिक व्यायामको अभाव
- परिवार नियोजनका हर्मोनल चक्कीको प्रयोग
- स्तनपान नगराउने महिला
- ३० वर्षपछि सन्तान जन्माउने महिला
- अधिकतम तौल ÷ मोटोपन भएका महिला
क्यान्सरको चिन्ह÷लक्षण
- स्तनको कुनै पनि भागमा गिर्खा देखिने
- स्तनको आकारमा परिवर्तन
- स्तनको मुन्टो गाडिने
- स्तनबाट रगत वा पिप मिसिएको दुध वा तरल पदार्थ निस्कने
- स्तनको छालाको रंगमा परिवर्तन आउने
- स्तनको घाउ लामो समयमा निको नहुनेस्क्रिनिङ्ग
- २० वर्षभन्दा वढी उमेर भएका महिलाले हरेक महिना आफ्नो स्तनको परीक्षण आफैं गर्ने ।
- २०–३९ वर्षका महिलाहरुले हरेक २—३ वर्षमा एक पटक र ४० वर्षभन्दा माथि उमेर समुहकाले हरेक वर्ष विशेषज्ञहरुबाट क्लिनिकल स्तन परीक्षण गराउने ।
- ४० वर्ष माथिका महिलाहरुले हरेक वर्ष मेमोग्राम गराउने ।
स्तन क्यान्सरको रोकथाम
- बच्चालाई स्तनपान गराउने ।
- पहिलो बच्चा ३० वर्ष अगाडि नै जन्माउने
- चिल्लो तथा बोसोयुक्त खानेकुरा कम खाने ।
- सुर्तीजन्य पदार्थको सेवन नगर्ने ।
- उमेर पुगेपछि विवाह गर्ने ।
- नियमित व्यायाम गर्ने मोटोपन घटाउने ।
- दिनहुँ मौसम अनुसारका हरियो सागपात, तरकारी, फलफूल तथा गेडागुडीको सेवन गर्ने ।